Trẻ bị tay chân miệng nên ăn gì và kiêng gì để sớm hồi phục?

Để giúp trẻ nhanh khỏi bệnh, việc chăm sóc dinh dưỡng là rất quan trọng. Chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp trẻ bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, tăng cường sức đề kháng và nhanh hồi phục sức khỏe. Vậy trẻ bị tay chân miệng nên ăn gì và kiêng gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

1. Bệnh tay chân miệng là gì? 

Bệnh tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, có biểu hiện đặc trưng là sốt, đau họng, tổn thương niêm mạc miệng và mụn nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và ở bên trong miệng. Bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi.

Những nốt ban trên người bé khi bị bệnh tay chân miệng 

Bệnh tay chân miệng do virus Coxsackie A16 hoặc Enterovirus 71 gây ra. Virus gây bệnh tay chân miệng có thể lây truyền từ người sang người qua các con đường sau:

• • Hô hấp: Từ các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi virus xâm nhập vào cơ thể thông qua đường hô hấp 
  • Tiêu hóa: Virus xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hóa, qua các thức ăn, đồ uống bị nhiễm virus.
  • Tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ người bệnh: Dịch tiết từ người bệnh, bao gồm nước bọt, nước mũi, phân, có chứa virus.

Khi bị tay chân miệng, trẻ sẽ có các triệu chứng như:

• • Sốt: Đây là triệu chứng thường gặp nhất của bệnh tay chân miệng, thường xuất hiện đột ngột, có thể từ 38 – 39 độ C.
  • Đau họng: Bé  có cảm giác đau rát, khó nuốt khi nuốt nước bọt.
  • Tổn thương niêm mạc miệng: Trên niêm mạc miệng, lưỡi, lợi, amidan xuất hiện các mụn nước nhỏ, màu trắng đục, có thể gây đau rát và khó chịu khi ăn uống.
  • Mụn nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân: Trên lòng bàn tay, lòng bàn chân xuất hiện các mụn nước nhỏ, màu hồng, có thể gây ngứa và khó chịu.

2. Nên cho trẻ ăn gì khi bị tay chân miệng?

Khi trẻ bị tay chân miệng, các vết loét ở miệng khiến trẻ khó ăn, thậm chí là bỏ ăn. Vì vậy, mẹ cần cho trẻ ăn những thức ăn mềm, lỏng, dễ nuốt, mát, lành tính để  giảm tình trạng đau rát, kích ứng ở miệng. Dưới đây là các món ăn cho trẻ bị tay chân miệng mẹ nên bổ sung vào thực đơn: 

2.1. Súp, cháo

Cháo và súp là những món ăn mềm, lỏng, dễ nuốt, giàu dinh dưỡng, phù hợp với trẻ bị tay chân miệng. Cháo và súp có thể được nấu với nhiều loại nguyên liệu khác nhau, tùy theo sở thích của trẻ.

Súp, cháo là món ăn dễ tiêu hóa, giàu dinh dưỡng và phù hợp với mọi lứa tuổi.

2.2. Trứng

Trứng là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Hơn nữa trứng cũng là một nguồn cung cấp protein dồi dào, giúp tăng cường sức đề kháng, cơ thể mau chóng phục hồi.

Nếu bạn thắc mắc “trẻ bị tay chân miệng nên ăn gì” thì trứng là một lựa chọn không thể bỏ qua.

2.3. Nước dừa

Nước dừa là một loại đồ uống tự nhiên, giàu dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Nước dừa có tác dụng giải nhiệt, thanh lọc cơ thể, cung cấp nước và điện giải dồi dào, giúp bù đắp lượng nước và điện giải bị mất do sốt, nôn mửa, tiêu chảy. Mẹ nên  cho trẻ uống nước dừa tươi, không nên uống nước dừa đã để quá lâu hoặc nước dừa đã bị lên men.

Nước dừa có tính mát, giúp giảm đau rát ở miệng để rẻ dễ ăn uống hơn.

2.4. Dưa hấu

Dưa hấu là một loại trái cây giàu dinh dưỡng như vitamin A, kali, lycopene,… Đây cũng là một nguồn cung cấp nước và vitamin C dồi dào, giúp bù đắp lượng nước và vitamin C bị mất do các triệu chứng của tay chân miệng. 

Dưa hấu chứa nhiều vitamin A giúp hỗ trợ quá trình lành vết loét.

2.5. Đậu phụ

Đậu phụ là loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, cung cấp protein, canxi, vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Đậu phụ có tác dụng giải nhiệt, thanh lọc cơ thể, giúp bé mau chóng phục hồi sau các triệu chứng của bệnh tay chân miệng.

Đậu phụ là một loại thực phẩm giàu protein, canxi và các chất dinh dưỡng khác.

2.6. Đu đủ

Đu đủ là trái cây nhiệt đới có vị ngọt thanh, giàu dinh dưỡng, cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Theo nghiên cứu, đu đủ chứa nhiều vitamin C, vitamin A, kali, lycopene,… có tác dụng giải nhiệt, thanh lọc cơ thể, tăng cường sức đề kháng, giúp bé  mau chóng phục hồi khi bị tay chân miệng.

Nếu chưa biết trẻ bị tay chân miệng nên ăn trái cây gì thì  đu đủ là một lựa chọn không thể bỏ qua  

2.7. Sữa chua Hy Lạp với mật ong

Sữa chua Hy Lạp có hàm lượng protein cao, gấp khoảng 2 lần so với sữa chua thông thường, đồng thời chứa nhiều canxi, vitamin và khoáng chất khác. Thêm vào đó mật ong là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa nhiều vitamin, khoáng chất, đặc biệt là vitamin C, vitamin B, kali, sắt,… Mật ong có vị ngọt thanh, dễ ăn, có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, giúp giảm đau rát miệng.

Nếu bạn không biết nên cho trẻ ăn gì khi bị tay chân miệng thì có thể chọn sữa chua hy lạp và mật ong . 

Vì vậy, sữa chua kết hợp với mật ong cung cấp nhiều dưỡng chất cần thiết và giúp giảm đau rát miệng để trẻ cảm thấy dễ chịu hơn

2.8. Khoai tây nghiền

Khoai tây là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa nhiều tinh bột, vitamin, khoáng chất, đặc biệt là vitamin C, vitamin B6, kali,… Khoai tây nghiền là một món ăn mềm, dễ nuốt, phù hợp với chế độ ăn uống của trẻ bị tay chân miệng.

Khoai tây nghiền mềm mịn phù hợp cho bé khi bị tay chân miệng

3. Trẻ bị tay chân miệng kiêng gì?

Để giúp trẻ mau chóng hồi phục, cha mẹ cần chú ý cho trẻ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, nhưng cần kiêng một số loại thực phẩm sau đây. 

3.1. Thức ăn cứng, cay nóng

Các loại thực phẩm cứng, cay nóng có thể gây kích ứng các vết loét trong miệng, khiến trẻ bị đau rát, khó chịu hơn. Cụ thể, các loại thực phẩm cứng, cay nóng mà trẻ bị tay chân miệng nên kiêng bao gồm:

• • Thịt xào, thịt nướng, thịt kho, thịt rang, cá chiên, cá kho, xương, sụn, gân,…
  • Các loại rau củ quả cứng, dai như cà rốt, su hào, củ cải, sắn,…
  • Các loại trái cây cứng, dai như xoài, ổi, đào,…
  • Chanh, me, khế, ớt, tiêu,…
  • Các loại nước uống có gas, có vị chua, cay, nóng,…
  • Vải, nhãn, mít,…
  • Các loại gia vị có tính nóng như gừng, tỏi, tiêu,…

Các thực phẩm cứng, cay nóng khiến các vết loét trong miệng bị đau và ngày càng nặng hơn do bị kích ứng.

3.2. Thức ăn nhiều dầu mỡ, ngọt, mặn

Thức ăn nhiều dầu mỡ, ngọt, mặn có thể gây ra những tác hại sau:

• • Khiến vết loét trong miệng đau đớn hơn: Các vết loét trong miệng khi bị tay chân miệng thường rất đau đớn, khiến trẻ chán ăn, bỏ bữa. Việc ăn các thức ăn nhiều dầu mỡ, ngọt, mặn sẽ khiến vết loét bị kích ứng, đau đớn hơn, khiến trẻ càng khó ăn hơn.
  • Gây khó tiêu, đầy bụng: Các thức ăn này thường khó tiêu hóa, khiến trẻ bị đầy bụng, khó chịu và có thể dẫn đến  nôn trớ, tiêu chảy, làm bệnh nặng thêm.
  • Tăng nguy cơ bội nhiễm: Các vết loét trong miệng khi bị tay chân miệng là nơi dễ bị vi khuẩn, virus tấn công. Việc ăn các thức ăn nhiều dầu mỡ, ngọt, mặn sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus phát triển, gây bội nhiễm.

Khi trẻ bị tay chân miệng, cha mẹ cần hạn chế cho trẻ ăn các thức ăn nhiều dầu mỡ, ngọt, mặn. Thay vào đó, nên cho trẻ ăn các thức ăn mềm, dễ tiêu, giàu dinh dưỡng.

3.3. Thức ăn giàu arginine

Arginine là một loại axit amin thiết yếu, có vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh lý của cơ thể, bao gồm tổng hợp protein, sản xuất nitric oxide, và điều hòa hệ miễn dịch. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy rằng arginine có thể kích thích sự phát triển của virus gây bệnh tay chân miệng. Do đó, trẻ bị tay chân miệng nên tránh ăn các thực phẩm giàu arginine.

Nếu bạn thắc mắc “bé bị chân tay miệng có kiêng gì không?” thì thức ăn giàu arginine là một trong các thực phẩm cần kiêng.

Các loại thực phẩm giàu arginine bao gồm:

• • Các loại hạt: đậu phộng, hạnh nhân, hạt điều, hạt óc chó, hạt bí ngô,…
  • Các loại đậu: đậu nành, đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ,…
  • Các loại ngũ cốc nguyên hạt: gạo lứt, yến mạch, ngô,…
  • Các loại thực phẩm chế biến: sô cô la, các loại bánh kẹo, nước ngọt,…

4. Lưu ý khi chăm sóc trẻ bị tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng lây lan qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết của người bệnh, chẳng hạn như nước bọt, dịch mũi, nước từ các nốt mụn nước. Do đó, các mẹ cần hết sức chú ý những việc sau khi chăm sóc bé: 

• • Giặt đồ dùng cá nhân: Giặt sạch quần áo, tã lót, đồ chơi của trẻ bằng xà phòng và nước nóng hoặc dung dịch sát khuẩn.
  • Cho trẻ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng: Cho trẻ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, ưu tiên các loại thực phẩm mềm, dễ nuốt, không quá nóng hoặc quá lạnh.
  • Theo dõi tình trạng trẻ: Theo dõi nhiệt độ, tình trạng ăn uống, đi vệ sinh của trẻ.
  • Tiêm vắc xin: Hiện nay, chưa có vắc xin phòng bệnh tay chân miệng nhưng có thể tiêm vắc xin phòng bệnh sởi, quai bị, rubella (MMR) giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tay chân miệng.
  • Rửa tay sạch sẽ: Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước diệt khuẩn trước và sau khi chăm sóc trẻ, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và sau khi thay tã lót cho trẻ.
  • Giữ vệ sinh môi trường: Vệ sinh sạch sẽ đồ chơi, đồ dùng cá nhân của trẻ, nhà cửa, lớp học,…
  • Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh: Nếu bạn thắc mắc “bệnh chân tay miệng ở trẻ em cần kiêng gì?” thì việc quan trọng là cần cách ly trẻ với những người khác ít nhất 10 ngày kể từ khi bắt đầu phát bệnh.

Thông qua bài viết này mong rằng có thể giải đáp được thắc mắc “trẻ bị chân tay miệng nên ăn gì và kiêng gì?” của các mẹ. Trẻ bị tay chân miệng nên ăn các loại thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa, mát lành, nhiều nước và hạn chế đồ cay nóng, chiên xào nhiều dầu mỡ,…. để sớm hồi phục sức khỏe.